ZENOZOIKOA

TERTZIARIOA

Ezaugarriak:

Kontinenteak eta ozeanoak orain antzera banatuta zeuden. Gertakari aipagarriena orogenia alpetarreko erliebe handiak edatu zirela da: Andeak, Alpeak Pirinioak...


Klima:

Zati handia beroa eta lehorra izan zen. Baina, duela 7 milioi urte inguru, Mediterraneoko urak lurrundu egin ziren eta horrek, igeltsuak eta beste gatz batzuk kantitate handitan ezartzea ekarri zuen. Amaieran, klima aldatu eta hoztu egin zen.


KUATERNARIOA

Ezaugarriak:

Geografia ez zen ia aldatu. Klima-aldaketa handiek gorabehera handiak eragin zituzten itsasoen mailan.


Klima:

Glaziazio izeneko episodio glaziarrak eta glaziazioen arteko garaiak tartekatu ziren. Glazioazioetan itsasoak atzera egiten zuen, hots, urak azaleratutako eremuak estaltzen zituen, izotza urtzeak itsasioen maila igotzen zuelako. Glazioazioen arteko garaietan itsasoak aurrera egiten zuen, hots, itsasioak aurrera egin eta azaleratutako eremuak azpiratzen zituen.

Bizia:

Numuliteak ugaldu ziren itsas inguruetan.

Moluskuak eta ekinodermatuak ugariak izan ziren.

Tertziarioan historiako marrazorik handiena bizi zan zen: Megalodon. Horrek, 18 zentimetroko hortzak zituen eta 20 metro inguruko luzera.

Narrastiak gutxitu egin ziren, gaur egun ezagutzen ditugun multzoetaraino.

Gramineoak agertu ziren, lurrazaleko belarjale asko ugaltzeko eta dibertsifikatzeko.

Hegaztiak eta ugaztunak dibertsifikatu egin ziren. Gizakia agertu zen. Belarjale handiak mastodonteak ziren, eta txikiak, tigre <<sable-horzduna>> ziren.